Pogarsza się sprawność fizyczna dzieci i młodzieży. Ruszyły testy w ramach projektu „Sportowe talenty”

Dane naukowców nie pozostawiają złudzeń: sprawność fizyczna polskiej młodzieży jest coraz gorsza. Jak wynika z raportu Akademii Wychowania Fizycznego w Warszawie za 2023 rok, ponad 90 procent przebadanych uczniów posiada niewystarczający poziom kompetencji ruchowych. Przyczyn jest kilka: od pandemii koronawirusa, która zamknęła nas w domach, po niechęć nastolatków do uczestnictwa w zajęciach wychowania fizycznego.

- Dzieci nie palą się do zajęć wychowania fizycznego. Wolą więcej czasu spędzać przed komputerem, na którym mogą grać w różne gry i bez wysiłku zostać najlepszymi sportowcami. Niektórzy mówią, że się pocą i nie chcą, by potem od nich niemiło pachniało – mówi nam nauczyciel jednej z podstawówek w bydgoskim Fordonie.

- Koordynacja ruchowa młodzieży jest gorsza niż kilka lat temu. Wpływ na to ma z pewnością rozwijająca się technologia cyfrowa. Gdy ja chodziłem do podstawówki nie było smartfonów czy tabletów – dodaje Marcin Stawluk, nauczyciel z 14-letnim stażem w Szkole Podstawowej im. Mariana Rejewskiego w Białych Błotach. I po chwili dodaje: - Do naszej placówki uczęszczają dzieci nie tylko z Białych Błot, ale też z kilku ościennych gmin. Z moich obserwacji wynika, że uczniowie z mniejszych miejscowości rzadziej migają się od zajęć z wychowania fizycznego. U nas nie ma większych problemów z frekwencją na lekcjach WF. Jeżeli pojawiają się zwolnienia, to przeważnie tymczasowe, wynikające na przykład z kontuzji.

Marcin Stawluk zwraca uwagę na jeszcze jeden, ważny element, który może zachęcić młodych do aktywności fizycznej. - Nie bez znaczenia jest infrastruktura, którą dana placówka może się pochwalić. W mojej szkole uczniowie mają do dyspozycji trzy hale, boisko Orlik, kort tenisowy oraz tartanową bieżnię. To działa motywująco na młodzież.

Jak alarmują naukowcy z AWF, 88 proc. dzieci z klas I-III nie potrafi wykonać przewrotu w przód, w klasach IV-VI zaledwie 26 proc. uczniów umie kozłować piłkę, a w klasach VII-VIII 22 proc. potrafi pokonywać przeszkody w biegu.

- Efekty widać gołym okiem; z dzisiejszej lekcji podam, że jest problem chociażby ze skokiem przez skakankę – opowiada nam pedagog z Bartodziejów.

Kiepska sprawność fizyczna, to także zwiększona masa ciała młodych ludzi. - Dane wskazują, że dzieci w Polsce tyją najszybciej w Europie, a co piąte dziecko ma problem z nadmierną masą ciała, zagrażającą zdrowiu – mówi prorektor ds. nauki AWF w Warszawie prof. Paweł Tomaszewski.

Zgodnie ze zmienioną od roku szkolnego 2023/2024 podstawą programową wprowadzone zostały testy sprawnościowe dla uczniów klas IV-VIII szkoły podstawowej oraz uczniów szkół ponadpodstawowych. Są one przeprowadzane raz w roku przez nauczycieli WF w ramach obowiązkowego wymiaru zajęć wychowania fizycznego. Test obejmuje: bieg wahadłowy 10 razy po 5 metrów (służy pomiarowi zdolności szybkościowo-siłowo-koordynacyjnych), beep–test, czyli 20-metrowy wytrzymałościowy bieg wahadłowy (wykonywany według Europejskiego testu sprawności fizycznej – Eurofit, opracowanego przez Radę Europy, służy pomiarowi zdolności wytrzymałościowych w biegu), plank – podpór leżąc przodem na przedramionach (ćwiczenie sprawdza zdolności siłowo-wytrzymałościowe całego ciała) oraz skok w dal z miejsca (mierzy skoczność i siłę). Wynik nie ma wpływu na ocenę z przedmiotu.

- Jeśli młodzież ma być zdrowa, odporna i silna, musi mieć zapewnione dobre zajęcia ruchowe dostosowane do ich potrzeb, możliwości i wieku. Zdrowe dziecko, uczestniczące w zajęciach sportowych, to dziecko znacznie lepiej się uczące. Znacznie lepiej przyswajające wiedzę i pewne siebie. Przeprowadźmy testy i zobaczmy, w jakim miejscu są polskie dzieci i w jaki sposób możemy je wspomóc w rozwoju ruchowym – mówi Barbara Nowacka, minister edukacji.

Wyniki uczniów z testów sprawnościowych będą wprowadzane przez szkołę na platformę informatyczną SportoweTalenty.pl prowadzoną przez ministra sportu. Do bazy trafią także dane o wzroście i wadze uczniów.

Kluby i związki sportowe nie otrzymają informacji, które pozwalająca na identyfikację ucznia. Otrzymają one jedynie dostęp do wyników sportowych, wieku, płci, wagi, wzrostu oraz informację o gminie, na której terenie uczeń uzyskał wynik z testów sprawnościowych. Zainteresowany klub będzie mógł zostawić swoje dane kontaktowe w systemie Sportowe Talenty, a wówczas zgłoszenie zostanie przekazane do szkoły, która poinformuje o zainteresowaniu rodziców lub opiekunów.

- To rodzic, opiekun lub pełnoletni uczeń będą decydować, czy skorzystają z oferty klubu czy polskiego związku sportowego - informuje Ministerstwo Sportu.